De provincie streeft naar een financieel gezonde huishouding. Dit is van belang voor de rechtmatigheid van het provinciale handelen en voor de maatschappelijke legitimiteit van de provincie. De provincie werkt immers direct dan wel indirect (via het Rijk) met belastinggeld van burgers en bedrijven.

Een financieel gezonde huishouding komt in de eerste plaats tot uitdrukking in een sluitende begroting, waarin baten en lasten meerjarig met elkaar in evenwicht zijn. In de tweede plaats moet de provincie beschikken over voldoende weerstandscapaciteit. Deze is nodig om financiële consequenties van (niet-begrote) risico’s op te kunnen vangen.

De provincie streeft naar een belastingdruk die past bij het provinciale voorzieningenniveau. De opcenten op de Motorrijtuigenbelasting is veruit de belangrijkste belastingheffing van de provincie. Provinciale Staten stellen jaarlijks het opcententarief vast. Dit tarief is gebonden aan een wettelijk maximum, dat jaarlijks het Rijk aanpast op basis van de inflatieontwikkelingen.

Vanuit onze verantwoordelijkheid als provincie voor de kwaliteit van het openbaar bestuur in Zuid-Holland is het afgelopen jaar samen met de Zuid-Hollandse gemeenten en waterschappen gewerkt  aan behoud en versterking van de kwaliteit van het openbaar bestuur. De kwaliteit van het openbaar bestuur vraagt  onze voortdurende aandacht. Overheden hebben een hoge kwaliteit van bestuur als deze:

• Visie en ambitie hebben en over voldoende slagkracht beschikken om opgaven te realiseren ( effectief en presterend );
• In verbinding staan met en in staat zijn om te luisteren naar elkaar, hun inwoners, ondernemers en maatschappelijk middenveld ( responsief en verbonden );
• Betrouwbaar, transparant, (democratisch) legitiem en integer handelen ( robuust & integer );
• Met elkaar en anderen leren, innoveren en durven te experimenteren om oplossingen te vinden voor complexe transitieopgaven ( lerend en innoverend ).

Deze vier lijnen staan centraal in het programma ‘Beter Bestuur’ dat we samen met onze bestuurlijke partners (gemeenten, Rijk, gemeenschappelijke regelingen, waterschappen)  ontwikkelden en uitwerken. Het programma draagt bij aan kwaliteitsverbetering van het openbaar bestuur in Zuid-Holland, een kerntaak van de provincie. Het programma bevat de accenten die we binnen deze opgave leggen, inclusief de uitvoering van onze wettelijke taken (zoals bijvoorbeeld financieel en interbestuurlijk toezicht). Dit programma is in het voorjaar van 2020 vastgesteld. Eenmaal per jaar rapporteren wij over de voortgang aan Provinciale Staten langs de vier genoemde lijnen.

Ook voor onze provinciale organisatie werken we langs de vier genoemde lijnen aan versterking van het provinciale bestuur. We nemen hierbij de leerpunten uit de terugblik over de vorige collegeperiode als uitgangspunt. Resultaat en voortgang toetsen wij regelmatig met het klanttevredenheidsonderzoek en het reputatieonderzoek.

Maatschappelijke ontwikkelingen zijn in toenemende mate verweven, complex en ambigu. Een aanpak met standaardoplossingen en vaste procedures werkt niet. Vanuit de eigen bovenregionale rol heeft de provincie zicht op verwevenheid in vraagstukken, trends en best practices. Vanuit die rol ontwikkelen we kennis en verbinden we partners.

In een sterke samenleving zijn overheden en bestuur in staat om zich aan te passen aan de eisen van deze tijd. Als zij dat niet doen, voelen verschillende groepen mensen zich niet meer betrokken bij onze samenleving en democratie. We vinden het daarom belangrijk dat inwoners zich vertegenwoordigd weten en ruimte hebben voor participatie, zowel digitaal als fysiek. Dat vraagt van de hele provinciale organisatie om een alerte en lerende houding, die de energie en het oplossend vermogen uit de samenleving weet te benutten. We maken daarbij tijdig en transparant keuzes in het participatieproces en hanteren daarbij het ‘participatiekompas’. We willen de kracht van de samenleving versterken door:

• onze inwoners, organisaties en bedrijfsleven vroegtijdig te betrekken bij besluitvorming en open te staan voor initiatieven vanuit de samenleving;
• inzicht en kennis over maatschappelijke vraagstukken en ‘best practices’ te ontwikkelen en te delen.

Highlights:

• Samenwerkingsafspraken Woningbouw Rijk-provincie.
• 5 realisatie-agenda’s bijna klaar.
• Voldoende plancapaciteit woningbouw, voor de periode 2022 t/m 2030 is de plancapaciteit  250.000 woningen (bruto); nu focus op realisatie van die plannen.
• 6 provinciale subsidieregelingen uitgevoerd die bijdragen aan realisatie woningen
• MIRT-besluitvorming waarmee 77.000 woningen ontsloten kunnen worden
• Mijlpalen in minimaal 9 gebiedsontwikkelingen bereikt waarmee woningbouw mogelijk gemaakt wordt.
• 2 woon-werkakkoorden gesloten voor  extra woningen en ruimte voor bedrijven.

Versnelling woningbouw
Samenwerkingsafspraken Woningbouw Rijk-provincie en uitwerking in regionale realisatieagenda’s

• Op 13 oktober 2022 hebben de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke ordening (VRO) en GS de Samenwerkingsafspraken Woningbouw Zuid-Holland getekend. Deze samenwerkingsafspraken zijn een resultaat van de Nationale Bouw- en Woonagenda die de minister voor VRO in maart 2022 heeft uitgebracht. In deze samenwerkingsafspraken zijn met name ook de door PS onderschreven randvoorwaarden (of kritische succesfactoren) opgenomen, zoals oplossen van het stikstofdossier en wegnemen van personeelstekort bij gemeenten. Over de volgende doelstellingen zijn afspraken gemaakt waarvoor GS zich zullen inspannen: 
  • in de periode 2022 t/m 2030 worden er in Zuid-Holland 235.460 woningen bruto toegevoegd; 
  • elk regionaal woningbouwprogramma bestaat vanaf het planningsjaar 2025 voor 2/3 uit betaalbare woningbouw (sociale huur, middenhuur, betaalbare koop tot €355.000), waarvan de helft door woningcorporaties wordt gebouwd (sociale huur/middenhuur); 
  • elke gemeente maakt een beweging naar minimaal 30% sociale huur in de woningvoorraad. 
• Op verzoek van de minister VRO is vanaf oktober 2022 een traject gestart om de samenwerkingsafspraken Woningbouw Zuid-Holland uit te werken in vijf regionale realisatieagenda's (regionale woondeals) voor de regio's Holland Rijnland, Haaglanden, Midden-Holland, Rotterdamse regio en de samenwerkende woonregio's Zuid-Holland Zuid (Drechtsteden, Alblasserwaard, Hoeksche Waard, Goeree-Overflakkee). Voor de regionale realisatieagenda's vormen de actuele regionale woningbouwprogramma's (die nu nog niet voldoen aan de doelstelling 2/3 betaalbare woningbouw) het vertrekpunt. In de regionale realisatieagenda's onderschrijven de gemeenten en woningcorporaties de eerdergenoemde doelstellingen, zijn de randvoorwaarden regiospecifiek uitgewerkt en zijn er procesafspraken gemaakt over de randvoorwaarden, de overlegstructuur en de monitoring. De vijf regionale realisatieagenda’s worden 14 maart 2023 door de genoemde partijen, GS en de minister vastgesteld en ondertekend.

Plancapaciteit vergroten op de juiste plekken door deze op te nemen in de regionale woningbouwprogramma’s.

• De focus ligt niet langer op de plancapaciteit vergroten maar op de huidige plancapaciteit realiseren. Voor de periode tot en met 2030 is er nu in totaal een plancapaciteit voor 250.000 woningen bruto.  
• Doordat alle 52 gemeenten gebruik maken van hetzelfde online, door de provincie gefaciliteerde, planregistratiesysteem is de plancapaciteit beter in beeld gebracht in 2022.
• In 2022 heeft het college acht regionale woningbouwprogramma’s ontvangen van de woonregio’s: Alblasserwaard, Drechtsteden, Haaglanden, Hoeksche Waard, Holland Rijnland, Goeree-Overflakkee, Midden-Holland en de Rotterdamse regio. Gedeputeerde Staten hebben 24 januari 2023 de regionale woningbouwprogramma’s 2022 vastgesteld. De regionale woningbouwprogramma’s vormen een belangrijke basis voor de regionale realisatieagenda’s. Met de woningbouwprogramma’s kunnen planprocedures sneller doorlopen worden, zodat de bouw sneller kan starten

Woningbouwimpuls

• De Woningbouwimpuls is een landelijke subsidieregeling van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) die in verschillende tranches wordt opengesteld. In augustus 2022 is de vierde tranche van de Woningbouwimpuls opengesteld, met een budget van € 300 mln. Zes gemeenten in Zuid-Holland hebben een aanvraag ingediend. In Zuid-Holland is aan vier projecten een bijdrage toegekend, voor de realisatie van in totaal 8.162 woningen. Het gaat om projecten in de gemeenten Hoeksche Waard, Rijswijk, Rotterdam en Vlaardingen.
• Bij deze tranche mochten gemeenten met minder dan 50.000 inwoners een voorstel indienen met minimaal 200 woningen. Deze verruiming van de criteria heeft in Zuid-Holland echter niet geleid tot Woningbouwimpuls-aanvragen van dergelijke gemeenten . Daarnaast valt op dat minder dan de helft van het beschikbare budget aan projecten is uitgekeerd.

Subsidieregeling Vliegende Brigade

• In 2022 zijn 34 subsidieaanvragen ingediend die vrijwel allemaal positief zijn beoordeeld. Het voor 2022 beschikbare budget van € 2,5 mln is volledig uitgeput en dekt 25 subsidietrajecten waarmee in totaal ongeveer 27.500 woningen zijn gemoeid.
• Gemeenten maken gebruik van de subsidieregeling Vliegende Brigade voor de externe inhuur van capaciteit en expertise om woningbouwprojecten in de voorfase verder te brengen. Bijvoorbeeld om bestemmingsplannen of omgevingsplannen op te stellen, voor stedenbouwkundig ontwerp, mobiliteitsadvies en procesmanagement en inschakeling van een planeconoom. Dikwijls gaat het om binnenstedelijke transformatieprojecten (groot en klein), waar een tekort is aan specifieke expertise.
• Gemeenten van groot tot klein weten inmiddels goed gebruik te maken van deze subsidieregeling. In 2022 hebben naast stedelijke gemeenten ook de middelgrote en landelijke gemeenten een aanvraag ingediend voor de Vliegende Brigade.

Subsidieregeling Knelpuntenpot sociale huur en middenhuur

• Woningbouwprojecten voor sociale huur en middenhuur staan onder druk: de businesscase kent vaak een onrendabele top. Om deze projecten mogelijk te maken, springt de provincie bij met de subsidieregeling knelpuntenpot sociale huur en middenhuur. Hiermee worden projecten gerealiseerd en versneld.   
• Begin 2022 is de subsidieregeling geëvalueerd. De conclusie was dat de subsidieregeling zowel leidt tot een versnelling van plannen als tot de bouw van meer sociale huurwoningen en huurwoningen voor middeninkomens. De meeste gemeenten schatten in dat de subsidie tot een versnelling van circa 6 tot 12 maanden heeft geleid bij hun woningbouwproject. Daarnaast zijn er woningbouwprojecten in gang gezet die zonder subsidie waren blijven liggen.
• In 2022 is de subsidieregeling voor de 2e keer opengesteld met een subsidieplafond van € 3,5 mln. Alle gemeenten konden in dit kalenderjaar opnieuw één aanvraag indienen voor deze subsidieregeling. Het totale budget is uitgeput en voor 17 woningbouwprojecten is subsidie verstrekt. Hiermee is de bouw versneld van 1.676 sociale huurwoningen, 214 huurwoningen voor middeninkomens en 55 onzelfstandige huurwoningen.

Subsidieregeling Woonvormen senioren

• Met deze subsidieregeling wordt de bouw van betaalbare huur- en koopwoningen voor senioren versneld. De woningen zijn levensloopbestendig en hebben een gemeenschappelijke ruimte voor ontmoeting en saamhorigheid.
• Deze subsidieregeling is na een succesvolle start in 2021 in 2022 opnieuw opengesteld met een subsidieplafond van € 2,25 mln. Alle gemeenten konden in dit kalenderjaar één aanvraag indienen voor deze subsidieregeling. Het budget is uitgeput en 12 aanvragers ontvangen subsidie, voor totaal 422 sociale huurwoningen, 256 middeldure huurwoningen en 5 koopwoningen tot € 255.000.

Subsidieregeling Plankosten collectieve wooninitiatieven

• In 2022 is deze subsidieregeling voor het eerst opengesteld. Groepen die gezamenlijk een collectieve woonvorm (bijvoorbeeld geclusterde woningen voor ouderen of jongeren) willen bouwen kunnen € 15.000 aanvragen als bijdrage in de plankosten.
• Op basis van het subsidieplafond 2022 van € 225.000 hebben 10 particuliere initiatieven subsidie gekregen waarmee ze hun idee voor een collectieve woonvorm verder kunnen uitwerken tot een projectplan.
• In tegenstelling tot de andere subsidieregelingen voor woningbouw die gericht zijn op gemeenten, zijn burgers de doelgroep van deze subsidieregeling. Daardoor had deze subsidieregeling een langere aanloop nodig om partijen te informeren en te activeren om een subsidieaanvraag te doen. Het budget is daarom niet volledig uitgeput.

Besluiten Rijk voor versnellen van woningbouwlocaties

• In het overleg voor het Meerjarenprogramma Infrastructuur Ruimte en Transport (MIRT) op 10 november 2022 is een besluit genomen waarmee een goede bereikbaarheid van veel binnenstedelijke woningbouwlocaties wordt georganiseerd. In het MIRT-overleg is de startbeslissing vastgesteld van de MIRT-verkenning Oude Lijn Leiden – Dordrecht. De MIRT-verkenning Oude Lijn is gericht op een schaalsprong op het spoor tussen Leiden en Dordrecht, met een sprinterfrequentie van minimaal acht keer per uur tussen Den Haag en Dordrecht.
• Het bijbehorende investeringspakket bestaat uit extra spoor (bijvoorbeeld viersporigheid tussen Delft-Schiedam), capaciteits- en gebiedsgerichte maatregelen op en rond de stations Leiden Centraal, Den Haag Laan van NOI, Schiedam Centrum en Dordrecht; toevoeging van vier nieuwe stations nabij nieuwe verstedelijkingslocaties en een upgrade van station Stadionpark naar Citysprinterstation. De kosten van dit pakket worden nu (indicatief) benoemd op ruim € 1,5 mld. Dit bedrag heeft inmiddels volledige dekking omdat het kabinet een forse extra bijdrage heeft geleverd.
• Door dit besluit worden in de nabijheid van de Oude Lijn tot en met 2030 circa 54.000 nieuwe woningen ontsloten, wat tot en met 2040 oploopt tot 77.000.
• In 2022 hebben het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijk relaties (BZK) en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) met 19 Zuid-Hollandse gemeenten versnellingsafspraken gemaakt voor de cofinanciering van benodigde infrastructuur voor woningbouw. In totaal gaat het om 26 woningbouwprojecten in deze 19 gemeenten. De versnellingsmiddelen van totaal ruim € 418 mln dragen bij aan de ontsluiting van 65.657 woningen in deze 26 projecten. De gemeenten dragen daarnaast zorg voor 35% cofinanciering.

Gebiedsontwikkelingen met grootschalige woningbouw
Den Haag, Central Innovation District/ Binckhorst

• In het MIRT-overleg in november 2022 is een besluit genomen binnen de MIRT-verkenning CID-Binckhorst over de inhoud van het voorgenomen voorkeursalternatief. Vanuit de wederkerigheid tussen investeren in bereikbaarheid en verstedelijking kunnen de partners binnen het project starten met de volgende fase van de stedelijke ontwikkeling van het CID en de Binckhorst.
• Het vastgestelde voorkeursalternatief bestaat uit een hoogwaardige tramverbinding over de Binckhorstlaan via de Maanweg, richting station Voorburg en via de Geestbrugweg richting Rijswijk/Delft. Dit in combinatie met  aanpassing van de spoorviaducten in de sporendriehoek en een pakket aan bereikbaarheidsmaatregelen. Voor deze maatregelen zijn in MIRT-overleg afspraken gemaakt over de financiële dekking.
• De tweede fase van de stedelijke ontwikkeling is in ontwikkeling, het tweede omgevingsplan voor de Binckhorst dient gelijk op te lopen met de uitwerking en realisatie van de tramverbinding.
• Met deze ontwikkelingen is de realisatie van plannen voor ruim 20.000 woningen tot en met 2030 en de mogelijkheid van ca.15.000 woningen na 2030 weer een stap dichterbij gekomen.

Delft, Schieoevers
Het Bestemmingsplan Schieoevers Noord is op 18 oktober 2022 vastgesteld door de gemeenteraad van Delft waarmee de transformatie van de deelgebieden Kabeldistrict en Nieuwe Haven mogelijk wordt gemaakt (3.500 tot 4.000 woningen en tevens ruimte voor (innovatieve) bedrijvigheid).
Het Ontwerp-Bestemmingsplan voor de verbreding van de Delfse Schie is in procedure gebracht waarmee de verbreding van de Schie, de verplaatsing van de loswal en ligplaatsen voor de binnenvaart, ruimtelijk mogelijk worden gemaakt.
De laatste ontwikkeling vindt plaats in Schieoevers Zuid en is een randvoorwaarde voor de realisatie van de Gelatinebrug vanwege de verplichting van een watergebonden bedrijf. Het Toekomstbeeld voor het Innovatiedistrict Delft is in 2022 gezamenlijk omarmd door de bestuurlijke partners (TU Delft, Bedrijvenkring Schieoevers, MRDH, Delft en de provincie).   

Katwijk, Valkenhorst
Op 1 juli 2022 heeft de gemeenteraad van Katwijk het bestemmingsplan Valkenhorst vastgesteld. Daarmee is de laatste bestuurlijke mijlpaal uit de samenwerkingsovereenkomst van 5 maart 2020 tussen de gemeenten Katwijk, Wassenaar, provincie Zuid-Holland en het Rijk (Rijksvastgoedbedrijf en ministerie van BZK) behaald.

Zuidplas, Middengebied Zuidplaspolder

• In de Bestuurlijke Overeenkomst Ontwikkeling Middengebied Zuidplaspolder van 1 juli 2021 (hierna: de Bestuurlijke Overeenkomst) is vastgelegd dat Gedeputeerde Staten voorstellen zullen doen aan Provinciale Staten voor aanpassing van het provinciaal omgevingsbeleid voor het middengebied van de Zuidplaspolder.
• Op 12 oktober 2022 hebben Provinciale Staten de herziening van het provinciaal omgevingsbeleid voor het middengebied van de Zuidplaspolder vastgesteld. Hiermee past de ontwikkeling van het middengebied van de Zuidplaspolder nu binnen het provinciaal omgevingsbeleid en is aan deze afspraak uit de bestuurlijke overeenkomst voldaan.

Leiden Stationsgebied

• Gestart is met een bestemmingsplan voor de M-kavels, waar Stationsplein 107 toe behoort (en waar subsidie Woningbouwimpuls op van toepassing is). Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijk ruimtebeslag van de uitkomsten van de MIRT-verkenning knooppunt Leiden Centraal die start in 2023.
• Daarnaast is de Lorentzfase 2 gestart, gericht op het toevoegen van hoogwaardige kantoorfaciliteiten. Dit in lijn met de ruimte die de provinciale kantorenstrategie hiervoor aan Leiden geeft.
• Tot slot is de sloop gestart van de stationsflat tegenover de ingang van het station, hier wordt een multifunctionele woontoren gebouwd met onder andere 96 woningen.

Capelle aan den IJssel, Nieuw Rivium
In 2022 is ambtelijk en bestuurlijk een intensief traject opgestart tussen Hoogheemraadschap Krimpenerwaard en Schieland, gemeenten Capelle en Provincie Zuid-Holland om oplossingen te zoeken voor ‘hoe om te gaan met de geurcontouren van de afvalwaterzuiveringsinstallatie in relatie tot de geplande woningbouw binnen het projectgebied’. Er wordt, ieder vanuit zijn weloverwogen eigen belang, gestreefd om ten behoeve van bovengenoemd gezamenlijk belang, om voor de verkiezingen van maart 2023 tot een gezamenlijk afgewogen en afgestemde samenwerkingsovereenkomst te komen.

Barendrecht, Stationstuinen

• In 2022 is gewerkt aan het bestemmingsplan voor de eerste fase van 550 woningen die begin 2023 door de gemeenteraad wordt vastgesteld.
• De uitfasering van bedrijven naar Nieuw Reijerwaard is gestart.

Dordrecht, Spoorzone
Door het besluit over de MIRT-verkenning Oude Lijn Leiden – Dordrecht wordt het bestaande station Dordrecht verbeterd en komt er een nieuw station bij Leerpark.

Locaties langs de Hoekse Lijn (Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis)

• In 2022 is een actieagenda opgesteld in samenwerking met de gemeenten Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en de MRDH met een uitwerking van opgaven rond woningbouw, mobiliteit en recreatie. De nieuw aangetreden projectleider voor de Hoekse Lijn Partners wordt gefinancierd uit de subsidieregeling Vliegende Brigade.
• Voor maatregelen aan de infrastructuur binnen de verschillende projectlocaties langs de Hoekse Lijn hebben de gemeenten Vlaardingen en Maasluis budget ontvangen van het Rijk vanuit de versnellingsafspraken. Daarnaast heeft de gemeente Vlaardingen voor het project Rivierzone een bijdrage ontvangen bij de 4^e tranche van de Woningbouwimpuls.
• Om woningbouwontwikkeling op de locatie Kapelpolder in Maassluis mogelijk te maken dient een zand- en grindhandel te worden uitgeplaatst. De zoektocht naar een alternatieve watergebonden locatie is een belangrijk onderdeel van het in 2022 afgesloten Woon-werkakkoord Hoekse Lijn, dat afgelopen jaar is ondertekend met de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Rotterdam.

Gorinchem, Vleugels van de stad
Voor maatregelen aan de infrastructuur binnen het projectgebied heeft de gemeente een bijdrage ontvangen van het Rijk vanuit de versnellingsafspraken.

Woon-werkakkoorden
Het instrument woon-werkakkoorden is in het coalitieakkoord opgenomen als middel om urgente knelpunten op locatie/regioniveau op te lossen. Dit om woningbouw te versnellen en ook toekomstperspectief te houden voor werken/bedrijventerreinen. In 2022 zijn nog twee woon-werkakkoorden afgesloten (na de eerste vier  in 2021), te weten met de samenwerkende gemeenten Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk en met de Hoekse Lijn partners Maassluis, Rotterdam en Vlaardingen.

Stimuleren bouwinnovatie

• De provincie neemt deel aan en financiert verschillende trajecten waarin woningcorporaties gezamenlijk fabrieksmatig geproduceerde woningen inkopen. Dit verkort de bouwtijd. Daarnaast zijn fabrieksmatige woningen circulair geproduceerd en hebben ze minder stikstofuitstoot bij de productie en plaatsing.
• De provincie neemt deel aan trajecten in Haaglanden, Rotterdamse regio. Daarnaast worden trajecten gestart in Holland Rijnland en Drechtsteden.

Betaalbare woningvoorraad op peil
Sturen op meer betaalbare woningbouw

• In december 2022 is het ontwerp van Wonen, werken en werelderfgoed vastgesteld en aangeboden aan PS. Na bespreking in de Integrale commissie wordt het ontwerp in maart 2023 ter inzage gelegd. Hierin zijn de doelstellingen van de Samenwerkingsafspraken Woningbouw Rijk - Zuid-Holland over voldoende betaalbare woningbouw in zowel programma als voorraad in opgenomen.

• In december 2021 heeft de provincie samen met gemeenten, woningcorporaties en huurdersorganisaties het Tussenakkoord Haaglanden meegetekend, gericht op voldoende aantal en spreiding van sociale huurwoningen. Begin 2022 hebben GS in hun reactie aangegeven dat de gemeenten Wassenaar, Pijnacker-Nootdorp, Midden-Delfland en Westland nog te weinig bewogen in de richting van de doelstellingen. Met de inzet van een extern bureau zijn met deze vier gemeenten en de betreffende woningcorporaties nieuwe mogelijkheden en kansen voor sociale woningbouw geïnventariseerd die verwerkt worden in het regionale woningbouwprogramma.
• In 2022 hebben de gemeenten in de regio Rotterdam samen met de woningcorporaties in deze regio en de provincie een geactualiseerd regioakkoord opgesteld. Daarin zijn afspraken opgenomen over het aantal toe te voegen woningen en de samenstelling van de woningvoorraad qua betaalbaarheid over de periode 2021 t/m 2030. In december 2022 hebben GS ingestemd met de doelen van het akkoord en de rol en positie van de provincie hierbij. De inhoud van het woningbouwprogramma, dat gebaseerd is op de biedingen van gemeenten, is een verantwoordelijkheid van de gemeenten. De verwachting is dat begin 2023 het geactualiseerde regioakkoord wordt getekend. Daarna beoordeelt de provincie de inhoud.
• In 2022 heeft de minister voor VRO het programma Thuis voor iedereen gepubliceerd met daarin doelstellingen voor voldoende betaalbare woningbouw en huisvesting voor alle aandachtsgroepen (sociaal/medisch urgenten, uitstromers uit zorginstellingen, statushouders(vergunninghouders), arbeidsmigranten, dak- en thuislozen, woonwagenbewoners en studenten). De integrale woonzorgvisie is een nieuwe instrument waarin gemeenten individueel of in regionaal verband de doelstellingen van het Rijk uitwerken en onderling afspraken maken over een evenwichtige spreiding van woningen en huisvesting. Het Rijk geeft aan dat de provincies een coördinerende rol hebben bij de integrale woonzorgvisies. In verschillende regio’s in Nederland wordt hiermee ervaring opgedaan, ondermeer in de regio Haaglanden. De provincie neemt deel aan het traject van de regionale woonzorgvisie Haaglanden.

Subsidieregeling spreiding sociale woningbouw Rotterdamse regio
Deze subsidieregeling is in 2022 opnieuw opengesteld met een subsidieplafond van € 1,4 mln. Voor de bouw van 32 sociale huurwoningen is subsidie verleend. Het budget is daarmee niet volledig benut.  

Subsidieregeling sociale woningbouw Haaglanden

• Vanwege het lopende onderzoek met vier gemeenten naar meer locaties voor sociale huurwoningen is deze regeling pas op 1 juli 2022 weer opengesteld voor gemeenten die het Tussenakkoord Haaglanden hebben ondertekend.
• Het subsidieplafond 2022 bedroeg € 1,5 mln waarmee subsidie is verleend voor de bouw van 196 sociale huurwoningen. Het budget is, op € 2.500 na uitgeput.

Subsidieregeling sociale woningbouw Holland Rijnland
Deze subsidieregeling is in 2022 opnieuw opengesteld met een subsidieplafond  van € 1,8 mln. Voor de bouw van  388 sociale huurwoningen is subsidie verleend. Het budget is hiermee volledig uitgeput.

Overdracht Vestia-bezit

In 2022 is opnieuw een deel van het Vestia-bezit in de Vestia-maatwerkgemeenten Brielle en Zuidplas door collega-woningcorporaties overgenomen. Het ging hierbij om totaal circa 2.400 woningen. Met deze overdrachten is het Vestia-bezit in de vijf Zuid-Hollandse maatwerk-gemeenten, met in totaal een kleine 10.000 verhuureenheden, voor het grootste deel overgedragen aan collega-woningcorporaties. Dit draagt bij aan het behoud van betaalbare woningvoorraad voor onze inwoners. Er resteren nu nog totaal circa 1.800 Vestia-eenheden in Brielle en Zuidplas. Overdracht op termijn daarvan blijft het doel; bij de overnemende corporaties lijkt op dit moment de grens van de financiële ruimte bereikt.

Highlights:

• Landschapspark Zuidvleugel: toekomstbeeld Vlietzone aangeboden + uitwerking toekomstbeeld Schiezone
• Herijking ruimtelijk kwaliteitsbeleid opgenomen in omgevingsbeleid
• Ruimtelijke puzzel gestart: bestuurlijke kick-off gemeenten en waterschappen
• Prijsuitreiking challenge toekomstbestendige woningbouw

Hoe is dit beleidsdoel en de beleidsprestatie gehaald?

• In 2022 is de herijking van het ruimtelijk kwaliteitsbeleid vastgesteld en opgenomen in het omgevingsbeleid.
• In 2022 is een verdichtingsstudie opgeleverd met voorbeelden waar verdichting ook een kwaliteitsverbetering heeft opgeleverd
• De 3 ha kaart is uitgewerkt en in het najaar van 2022 vastgesteld.
• In 2022 heeft de Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit de volgende adviezen opgeleverd:
  • ‘Zuid-Holland heeft (de) landbouw nodig!’
  • Advies over een ruimtelijk perspectief en
  • ‘Beter worden van Corona’.
• In 2022 is het traject ‘Natuurinclusief Zuid-Holland’ gestart en zijn de resultaten opgeleverd. Dit is een handreiking aan de hand waarvan biodiversiteit integraal kan worden meegenomen in ontwerpoplossingen.
• In 2022 is gestart met het traject Ruimtelijke puzzel Zuid-Holland. Dit traject komt mede voort uit het verzoek van het Rijk en is voor het eerst geduid door de minister van VRO in de Ruimtelijk ordeningsbrief van 17 mei 2022. Op 12 december 2022 heeft het Rijk hiervoor het Provinciaal startpakket fysieke leefomgeving toegestuurd. Dit traject zal in 2023 ten minste leiden tot een ruimtelijk voorstel aan het Rijk en een ruimtelijke arrangement tussen Rijk en provincie op basis van wederkerige afspraken. PS zijn via brieven geïnformeerd en in december 2022 heeft een bestuurlijke startbijeenkomst met gemeenten en waterschappen plaatsgevonden.
• Het landschapspark Zuidvleugel is verder ontwikkeld, hierbij de belangrijkste stappen die in 2022 zijn gezet:  

• Eind november heeft GS het toekomstbeeld voor de Vlietzone als “stadslandschapspark” aangeboden aan PS. Dit toekomstbeeld is in samenwerking met de betrokken gemeenten, beide hoogheemraadschappen en vele stakeholders opgesteld. De provincie neemt, conform PS-motie 1169, een leidende rol op zich om met de betrokken partijen tot een goede ruimtelijke inpassing van dit stadslandschapspark te komen en een gezamenlijke uitvoeringsagenda op te stellen.

• Voor de Schiezone was al eerder een toekomstbeeld uitgewerkt dat stad en land verbindt en kansrijke bouwstenen identificeert om verder in projecten uit te werken. Om de realisatie van 3 concrete projecten (de fietsbrug/ecoduct over de A13, de landschappelijk inpassing van de Gelatinebrug over de Schie in Delft en een recreatieve stad-land verbinding via het Tanthofdreef in Delft naar het Abtwoudse Bos) te bevorderen hebben Provinciale Staten in de begroting voor 2023 hiervoor € 3 mln vrijgemaakt.
• Voor de noordelijke (overwegend agrarische) Rottepolders in het landschapspark de Rotte is een start gemaakt met een onderzoek van het kadaster (samen met de agrariërs) naar het perspectief van de grootschalige landbouw in dit gebied waar ook de druk vanuit recreatie en natuur speelt.
• De samenwerking in het onderdeel Getijdenpark XL heeft een nieuwe impuls gekregen met de aanstelling van een programmamanager en de organisatie van deelgebiedsessies. In deze sessies verkennen de partners van het programma kansen voor nieuwe projecten en wisselen ze kennis en ervaringen uit. De natuurverkenning die RVO in samenwerking met de partners van getijdenpark XL heeft uitgewerkt, heeft een vervolg gekregen in het kader van de Programmatische Aanpak Grote Wateren, een investeringsprogramma van de ministeries van I&W en LNV gericht op verbeteren van de waterkwaliteit en herstel van de natuur in de Nederlandse grote wateren. Daarmee wordt een basis gelegd voor toekomstige investeringen van het Rijk in de ecologische kwaliteit en leefbaarheid van het rivierengebied.

Highlights:

• Flexwonen mogelijk maken
• Prijsuitreiking Challenge doorstroming
• Grote druk op huisvesting vergunninghouders
• Programma huisvesting arbeidsmigranten opgenomen in omgevingsbeleid

Afspraken over wonen en werken in de regio en een passend woningaanbod voor alle doelgroepen
Flexwonen

• Mede door de komst van ontheemden uit Oekraïne na de Russische inval van 24 februari 2022, het hogere aantal te huisvesten statushouders en de komst van meer vluchtelingen is de realisatie van tijdelijke woonvormen in gemeenten sterk gegroeid. In juni richtte het Rijk de taskforce versnelling tijdelijke huisvesting op en stelde eenmalig 100 miljoen extra bouwsubsidies beschikbaar. Het Rijksvastgoedbedrijf plaatste in november 2022 een order voor 2000 verplaatsbare wooneenheden. Na het publiceren van de contouren op 6 december 2022 van een herplaatsingsgarantieregeling flexwonen is via corporatiekoepel Aedes een gezamenlijke inkoop van 8000 flexwoningen opgezet. Van deze woningen wordt de komende twee jaar een kwart in Zuid-Holland geplaatst. Onze rol en opgave zoals vastgelegd in het programmaplan flexwonen Zuid-Holland 2021-2024 (vastgesteld 1 juni 2021) verandert hierdoor van stimulering/voorlichting naar aanjagen/realisatie.
• De provincie heeft in 2022 in samenwerking met Platform 31 en het Expertisecentrum Flexwonen een vierdaagse ‘praktijkleergang’ flexwonen voor gemeenteambtenaren aangeboden. Hieraan hebben tien Zuid-Hollandse gemeenten deelgenomen. Op verzoek van de gemeente Zuidplas is aldaar een aparte tweedaagse leerkring flexwonen gehouden over het gebruik van flexwonen bij de ontwikkeling van Het Vijfde Dorp.
• Zes gemeenten en een woonregio kregen in 2022 subsidiemiddelen Vliegende Brigade om een lokale projectleider flexwonen aan te stellen.
• Sinds september 2022 is een tweekoppig provinciaal aanjaagteam flexwonen statushouders en vluchtelingen actief die gemeenten, corporaties en vastgoedeigenaren helpt bij de realisatie van tijdelijke woningen. Hierbij zijn ook enkele grondpercelen in provinciale eigendom betrokken.

Subsidieregeling Flexwonen voor starters

• In november 2022 is de subsidieregeling Flexwonen voor starters voor de eerste keer opengesteld met een subsidieplafond van € 500.000. Alle gemeenten in Zuid-Holland konden subsidie van maximaal € 50.000 aanvragen als bijdrage voor de bouw van flexwoningen voor starters.
• Acht gemeenten krijgen subsidie, waarmee de plaatsing van minstens van 80 tijdelijke verplaatsbare eenheden voor starters is versneld. Het budget is niet volledig benut, € 100.000 is over.

Huisvesting arbeidsmigranten
Voorstellen uit het programma huisvesting arbeidsmigranten (dat liep van 2019-2021) zijn opgenomen in het Omgevingsbeleid als onderdeel van Ruimte en Wonen. dat op 12 oktober 2022 door PS is vastgesteld. De voorstellen zijn deels gebaseerd op de aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten ( E. Roemer). Zo zijn de volgende onderdelen opgenomen in de Omgevingsverordening: ruimere mogelijkheden voor huisvesting van arbeidsmigranten in de greenports (onder voorwaarden zoals in nabijheid voorzieningen en zichtbaar en als geen sprake is van herstructureringsplannen); kwaliteitseisen huisvesting gebaseerd op die van SNF (Stichting Normering Flexwonen); woon- en arbeidscontract scheiden via de Wet Goed Verhuurderschap; het huisvestingseffect (bij het laatste moet de gemeente bij nieuwe bedrijvigheid aangeven hoe de arbeidsmigranten die hier komen te weken, gehuisvest worden).

Huisvesting vergunninghouders

• 2022 stond voor dit dossier in het teken van een opvangcrisis, waar de schaarste aan opvangplekken zorgde dat er niet voor iedereen plek was in een asielzoekerscentrum (AZC). Zeker een derde van het aantal personen dat verbleef in de AZC’s bestond uit vergunninghouders. Om de druk op de asielopvang te verlichten werden de taakstellingen voor de huisvesting van vergunninghouders daarom verhoogd. De veiligheidsregio’s werd gevraagd in de zomer 2022 om 7.500 vergunninghouders versneld te huisvesten in de gemeenten en in augustus 2022 is een bestuursakkoord overeengekomen tussen alle ketenpartners om de druk op de asielopvang te verlichten. Een van de afspraken in dit bestuursakkoord was om vooruit te werken op de taakstelling huisvesting vergunninghouders van het eerste halfjaar 2023. Het Rijk heeft veel druk uitgeoefend om te voldoen aan een additionele opgave van 6.500 extra te plaatsen vergunninghouders (landelijk). Aan provincies werd gevraagd om het interbestuurlijke toezicht intensiever toe te passen.
• Het afgelopen halfjaar hebben 50 van de 52 gemeenten in Zuid-Holland de taakstelling gehaald en presteerden zij gezamenlijk als beste van Nederland. Hiermee dragen zij in grote mate bij aan een oplossing voor de opvangcrisis en zorgen zij ervoor dat vergunninghouders kunnen beginnen met hun inburgering in de Nederlandse samenleving.
  Omdat de extra inspanningen op het dossier veel capaciteit vroegen is de aanpassing van het beleidskader tijdelijk uitgesteld, hier wordt mee gestart in 2023.  

De energietransitie in de regio krijgt vorm in zeven Regionale Energiestrategieën (RES’en), waarinn gemeenten, provincie, waterschappen en andere stakeholders samenwerken aan concretisering van elektriciteitsopwekking en benutting van warmtebronnen. We ondersteunden de doorontwikkeling van RES’en met kennis, door partijen bij elkaar te brengen en door de herziening van het omgevingsbeleid. Wij vinden het van groot belang dat maatregelen uit de samenleving ontstaan waar draagvlak voor is. Wij betrokken de inwoners en Statenleden zoveel mogelijk bij deze grote maatschappelijke aanpassingen. We gaven participatie vorm met andere overheden in de RES’en.

De invulling van de maatregelen beoordeelden we aan de hand van de mogelijkheden binnen Zuid-Holland. De betaalbaarheid en de haalbaarheid voor inwoners zijn hierbij belangrijk. De provincie hield en houdt daarbij de bovenregionale optimalisatie en de samenhang van de maatregelen in het oog.

Onze bestaande afspraken met het Rijk en gemeenten over wind op land is in de aanpak ingepast.
Onze beleidskaders en -lijnen hebben we vastgelegd in het provinciale omgevingsbeleid. Energietransitie bevat dit beleid en is op 15 december 2022 in Provinciale Staten vastgesteld. Hiermee zijn onder meer de Regionale Energietrategieën opgenomen in ons beleid.

Zon
De uitvoering van ons ‘Aanvalsplan Zon’ is in 2022 verder gebracht:

• Binnen de opdracht ‘SDE++ aanvragen verzilveren’  zijn in samenwerking met de opdrachtnemer 25 daken van zonnepanelen voorzien. Deze zijn gezamenlijk goed voor een vermogen van 19,2 MWp. Het gaat dan om ongeveer 48.000 panelen.
• In het kader van de subsidieregeling Zonnig Zuid-Holland in 2022 zijn 58 daken die eerder niet geschikt waren voor zonnepanelen alsnog geschikt gemaakt en gerealiseerd. Deze daken zijn gezamenlijk goed voor een vermogen van 17,7 MWp – circa 43.500 panelen.
• De subsidieregeling Zonnig Zuid-Holland is uitgebreid naar overdekken van waterbassins en parkeerterreinen. Er zijn inmiddels een bescheiden aantal aanvragen op dit onderdeel binnengekomen. De verwachting is dat dit in 2023 gaat oplopen.
• Op verschillende manieren zijn gemeenten ondersteund bij zonnedakprojecten.
• Tijdens meerdere bijeenkomsten en communicatiemomenten zijn groot-dakbezitters geïnspireerd om zelf ook een zonnedak te realiseren.

Met de wijziging van het omgevingsbeleid is de ruimte voor Zon op landinitiatieven vastgelegd en de toepassing van de zonneladder geformaliseerd. Uitgangspunt bij het nieuwe beleid is dat in de RES-zoekgebieden meer kan dan daarbuiten, als zorgvuldig ruimtegebruik wordt nagestreefd. Voor het in stand houden en bevorderen van de biodiversiteit is een praktische handreiking opgesteld. Deze wordt verwerkt in de handreiking ‘ruimtelijke kwaliteit zonne-energie Zuid-Holland’.  

Wind op land
In 2022 is er 129 MW opgesteld vermogen windenergie op land in Zuid-Holland bijgekomen. Het gaat om de windparken Oude Maas (18 MW), Kroningswind (80 MW), repowering Landtong Rozenburg (34 -15 MW) en opschaling Piet de Wit (33 -21 MW). Het doel van het SERenergieakkoord 2013 voor Zuid-Holland van 735,5 MW in 2023 is daarmee met drie jaar vertraging gerealiseerd.

In 2022 is ook gewerkt aan de hogere doelen voor elektriciteitsproductie op land in 2030, zoals opgenomen in de RES’en. Bij de wijziging van het omgevingsbeleid is meer ruimte gekomen voor uitbreiding van bestaande locaties voor windenergie. Daarnaast is Avelingen als nieuwe locatie voor windenergie toegevoegd aan de omgevingsverordening.
Ondanks de uitspraak van de Raad van State waarmee de landelijke regels voor windturbines in onderzoek zijn, zijn drie gemeenten concreet met lokale normering aan de slag gegaan.

Lokale initiatieven en inclusieve energietransitie
Het is belangrijk dat lokale initiatieven in de energietransitie kunnen worden uitgewerkt en gerealiseerd. Met onze partners stimuleren we deze lokale initiatieven en werken we aan professionalisering hiervan.
We bevorderen dat iedereen mee kan doen in de energietransitie. We werken hiervoor met gemeenten de inclusieve energietransitie verder uit.

Nederland en Zuid-Holland staan voor de grote opgave de warmtevoorziening van circa 1,8 miljoen gebouwen en 5000 hectare glastuinbouw te verduurzamen. De snelheid van deze transitie zal drastisch verhoogd moeten worden om de doelen voor 2030 (55% CO2-reductie) en 2050 (volledig klimaatneutraal) te halen.

Bij de herziening van de module Energie van de provinciale omgevingsvisie is de visie op de warmtetransitie uitgewerkt en geactualiseerd. Kernpunten zijn de inzet op het provinciale Afwegingskader Warmtekeuze (bronnenstrategie) en doorontwikkeling van bovenlokale warmtesystemen.

Samen met de Gasunie en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat is het convenant "Warmtetransportnet Zuid-Holland in de Leidse regio" gesloten. Dit convenant is gericht op de doorontwikkeling van WarmtelinQ naar de Leidse Regio. Voor de aanleg van het tracé van Rijswijk naar Leiden (WarmtelinQ+) is een provinciale investeringssubsidie van € 81 mln aan de Gasunie beschikbaar gesteld.
Met WarmtelinQ wordt de warmtevoorziening voor 170.000 woningequivalenten mogelijk gemaakt.

Binnen het "Elenaprogramma Duurzame Wijkwarmte Zuid-Holland" werkt de provincie met 9 gemeenten samen aan de verduurzaming van 10 wijken. Dankzij de provincie zijn de Europese middelen uit het Elenaprogramma beschikbaar om expertise en kennis in te schakelen bij de voorbereiding op wijkverduurzaming. In 2022 heeft dit in 3 wijken geleid tot de aanleg van een warmtenet en de verduurzaming van woningen in meerdere wijken. Over de gehele Elena periode gaat het om een minimaal extra investeringsvolume van € 60 mln voor de verduurzaming. Daarvan is in 2022 een bedrag van € 28 mln gerealiseerd.

Het Europese programma "Kansen voor West" (II en III) is in 2022 twee keer succesvol opengesteld waarmee 5 warmteprojecten zijn ondersteund met een totaal bedrag van € 6,2 mln.
De aanleg van het warmtenet Gorinchem is mogelijk gemaakt door o.a. middelen uit "Kansen voor West" en werd op 22 mei 2022 feestelijk gestart. Provincie, gemeente, woningcorporatie Poort6 en HVC hebben symbolisch hun handtekening geplaatst op de warmteleiding. Het warmtenet Gorinchem wordt gerealiseerd door HVC en zal gevoed worden door een aquathermiebron.

In 2022 werden vanuit de 2e tranche van het Nationaal Groeifonds 6 warmteprojecten in de provincie ondersteund om tot realisatie te komen. Dit is de helft van de totale nationale honorering vanuit de propositie van Nieuwe Warmte NU met een totaal budget van € 200 mln. Het betreft twee warmteprojecten in de glastuinbouw en 4 in de gebouwde omgeving.

In 2022 zijn 105 maatschappelijk vastgoed eigenaren deelnemer geworden aan het provinciale ontzorgingsprogramma maatschappelijk vastgoed Zuid-Holland. Vanuit dit programma hebben o.a. tien eigenaren van monumenten ondersteuning ontvangen voor het verduurzamen van hun panden. Een aantal gemeenten die buiten het ontzorgingsprogramma vallen zijn door de provincie ondersteund bij de verduurzaming van monumentale panden binnen hun portefeuille.

De optelsom van deze resultaten brengt de verduurzaming van bijna 200.000 woningequivalenten binnen bereik. Het leeuwendeel daarvan (170.000) komt voor rekening van WarmtelinQ.

In 2022 heeft de provincie een bijdrage geleverd aan de transitie naar een CO2-emissiearme en circulaire industrie in Zuid-Holland.  

De industrie is vooral zelf aan zet om te verduurzamen. De provincie heeft hierbij een additionele rol door samenwerking in de regio te stimuleren en samen met het Rijk verduurzamingsprojecten binnen industriële ketens financieel te ondersteunen. Dit gebeurt met inzet van eigen middelen en door gezamenlijk Europese fondsen te benutten. De provincie richt zich daarbij grotendeels op het Haven Industrieel Complex (HIC) in Rotterdam, omdat daar het grootste deel van de opgave uit het Klimaatakkoord gerealiseerd moet worden, maar kijkt ook naar andere gebieden in de provincie.  

Verder heeft de provincie een bijdrage geleverd op dit beleidsdoel door de inzet van het wettelijk VTH-instrumentarium, ruimtelijke inpassing van nieuwe energie-infrastructuur en door samenwerking op gang brengen en regionale belangen te agenderen, zowel landelijk als binnen EU-programma’s. Verder heeft de provincie nieuwe, vaak innovatieve projecten ontwikkeld en ondersteund. 

De provincie heeft in 2022 bijgedragen aan een snellere voorbereiding van diverse projecten, bijvoorbeeld door belemmeringen weg te nemen die een tijdige uitvoering in de weg staan.  
Komende jaren komen naar verwachting diverse projecten in uitvoering, waarmee we bijdragen aan de realisatie van de industriedoelstellingen uit het Klimaatakkoord. 

Op het vlak van energie-innovatie heeft het subsidieprogramma E&K (Energie & Klimaat) bijgedragen aan de doorontwikkeling van producten van een aantal startups in onze provincie. EnergiIQ, het energie-innovatiefonds van de provincie, heeft innovatieve scale-ups laten doorgroeien. Het Fair Solar Netwerk voor circulaire zonnepanelen heeft een basis gekregen. Het energie-ecosysteem in Zuid-Holland is fors gegroeid en de netwerken zijn versterkt.

Zuid-Holland levert met een brede, dynamische economie een bruto regionaal product van 146 miljard euro (21% van de totale Nederlandse economie (BNP)) Maar Zuid-Holland scoort niet goed op diverse dimensies van brede welvaart, vooral gerelateerd aan milieu, natuur en verschillen in gezondheid en inkomen. Daarom hebben we in 2022 middelen en capaciteit ingezet op economische activiteiten die bijdragen aan een versnelde transitie naar een duurzame en digitale economie en aan een inclusieve economie.
Het CPB raamt voor 2023 in doorsnee ruim 3% meer koopkracht. De armoede neemt in 2023 af, maar het landelijk beleid is wel grotendeels tijdelijk. Dat betekent dat als de energieprijzen ook na 2023 hoog blijven, de armoede bij ongewijzigd beleid weer zal stijgen en de koopkracht zal dalen. In een ongunstig scenario is de koopkrachtontwikkeling in 2022 en 2023 cumulatief ruim 4 procentpunt slechter dan in de periode daarvoor.
De provincie heeft in 2022 in bovenstaand perspectief bijgedragen aan versterking van innovatie binnen het mkb en de economische topsectoren. Verder is ingezet op doorontwikkeling vanfieldlabs en campussen. Dit alles waar mogelijk met nadruk op de transities. Ook zijn innovatienetwerken in 2022 ondersteund, waarbij de focus specifiek lag op versnelling van de circulaire transitie.  

Door de toenemende ruimtevraag van andere functies staan werklocaties onder druk. Dit geldt voornamelijk voor bedrijventerreinen. In 2022 is ingezet op borging van voldoende toekomstbestendige en kwalitatief goede ruimte voor bedrijventerreinen in Zuid-Holland. Hiervoor is een aanpassing in de Omgevingsverordening voorgesteld in  Wonen, Werken en Werelderfgoed.

Met de uitvoering van ons detailhandelsbeleid hebben we bijgedragen aan verbetering van de vitaliteit van stads- en dorpscentra. Dit is gedaan door uitvoering van Aanpak Winkelgebieden waarbij gesprekken zijn gevoerd met meerdere gemeenten over de aanpak om hun centrum vitaal te houden. Daarnaast hebben we ook bij detailhandel aanpassing in de Omgevingsverordening voorgesteld.

Door thuiswerken en de huidige rente- en prijsontwikkelingen zijn er veel onzekerheden op de kantorenmarkt. Hierdoor is de kantooropname licht gedaald. Cijfers van 2022 laten zien dat de kantoorleegstand in de provincie Zuid-Holland licht is gestegen naar 7,1% (2021: 7,0%).

Human Capital
Nederland en ook Zuid-Holland kampten in 2022 met een historisch krappe arbeidsmarkt. Op het hoogtepunt van de krapte waren er volgens het CBS in Nederland 143 vacatures per 100 werkzoekenden (einde 2^e kwartaal 2022). Ook het aantal werklozen was in 2022 historisch laag, met in april in Nederland het laagste percentage sinds 2003 (3,2%). Overigens steeg het aantal werklozen in de tweede helft van het jaar naar 3,8%. De krapte op de arbeidsmarkt – door het CPB eigenlijk pas na 2025 verwacht – drukt overheid, bedrijfsleven en onderwijs-instellingen op het belang van een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en van een leven lang ontwikkelen.

De provincie Zuid-Holland zet zich in voor een meer duurzame arbeidsmarkt met een beroepsbevolking die over de juiste vaardigheden en kennis beschikt. Hiermee wordt de Zuid-Hollandse economie versterkt. Hiervoor is samen met de Economic Board Zuid-Holland en 66 partners in 2019 het de Human Capital Akkoord gesloten. Dit akkoord is in juni 2022 vervangen door de Human Capital Agenda 2.0 Zuid-Holland (HCA 2.0). De HCA 2.0 is niet zozeer een compleet nieuwe agenda, als wel een aanscherping van het oorspronkelijke Human Capital Akkoord.

Met de nieuwe agenda dragen we bij aan:

• Bij-, om- en herscholing voor werkenden inclusief flexwerkers en voor niet-werkenden;
• Transities van werk naar werk;
• Betere benutting van onderbenutte deeltijdwerkers;
• Aantrekking en behoud van Internationale werknemers voor vacatures die niet met Zuid-Hollandse of Nederlandse kandidaten te vervullen zijn.

Via de aanscherping in de nieuwe agenda is er nu meer aandacht voor:

• Meer mensen naar techniek;
• Inclusieve arbeidsmarkt;
• Aanpassing van nationale wet- en regelgeving.

Het instrumentarium, onder andere bestaande uit de subsidieregeling Deelakkoorden human capital Zuid-Holland, is met de nieuwe agenda in lijn gebracht.

In de loop van 2022 konden ook de cultuur- en toeristische sector eindelijk weer zonder beperkingen bezoekers ontvangen. Inwoners en bezoekers konden weer genieten van het vele moois dat onze provincie te bieden heeft. Dat betekent niet dat alles direct weer als vanouds was. Het publiek wist de weg naar het culturele aanbod moeilijk terug te vinden. Wij zetten ons daarom, samen met gemeenten en onze culturele instellingen, in op versterking van de veerkracht van de culturele sector.
Een deel van de publieksactiviteiten die in de coronaperiode waren uitgesteld, kon in 2022 alsnog worden gerealiseerd. Tegelijk kwamen er nieuwe zorgen bij. Prijzen stegen en er ontstonden tekorten aan materiaal en personeel. Hierdoor zijn enkele projecten en activiteiten vertraagd. Ook de coronamaatregelen, die in het begin van het jaar nog van kracht waren, hebben vertragingen in de uitvoering veroorzaakt.

Desondanks is er veel bereikt in 2022. Kort samengevat:

• We hebben met een gefaseerde aanpak verder gewerkt aan onze ambitie om toerisme in balans met de leefomgeving te brengen.
• De erfgoedlijnen zijn, samen met onze externe partners, verder ontwikkeld, met aandacht voor industrieel erfgoed. Daarmee wordt erfgoed beter beleefbaar voor de inwoners en bezoekers van onze provincie.
• We hebben voorbereidingen getroffen om onze bijzondere bodemvondsten onder te brengen in een nieuw provinciaal archeologisch depot, zodat wij onze wettelijke taak naar behoren kunnen blijven uitvoeren.
• . Met de culturele instellingen in de basisinfrastructuur cultuurparticipatie hebben wij stappen gezet om het bereik, de spreiding en de kwaliteit van het aanbod cultuurparticipatie voor de jeugd te vergroten.
• De impuls Digitalisering Cultureel Erfgoed is geborgd bij onze partners PBCF, Erfgoedhuis Zuid-Holland en de Stichting entoen.nu zodat in de toekomst aandacht blijft voor de digitalisering van erfgoedcollecties.
• Daarnaast hebben wij ook in 2022 geadviseerd over erfgoed in ruimtelijke plannen. Gemeenten voeren steeds vaker in een vroeg stadium van de planontwikkeling overleg met de provincie. Dit komt overeen met  de beoogde werkwijze van de toekomstige Omgevingswet, waardoor het provinciale ruimtelijke erfgoedbeleid in de plannen kan worden opgenomen.

Tot slot hebben wij in 2022 een belangrijke stap gezet in de structurele ondersteuning van erfgoed, cultuur en toerisme. Met een beperkt structureel budget kunnen wij onze partners nu meer zekerheid geven, zodat ook zij zich blijven inzetten voor erfgoed, cultuur en toerisme in Zuid-Holland.  

De provincie Zuid-Holland heeft gewerkt aan verbetering van de milieukwaliteit in Zuid-Holland. Via onder andere de programma’s rond luchtkwaliteit, Zeer Zorgwekkende Stoffen, aanpak van geluidhinder en omgevingsveiligheid heeft de provincie de milieukwaliteit als integraal onderdeel van een goede leefomgeving verder versterkt. De bestuurlijke opdracht van de vijf Zuid-Hollandse omgevingsdiensten aan de directeuren van deze diensten is in 2022 uitgewerkt in concrete samenwerkingsprojecten. Dit vormt een belangrijke stap in het toekomstbestendig maken van het Zuid-Hollandse VTH-stelsel (Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving). Daarnaast is de eerste fase van het ontwikkelprogramma Altijd, Actuele, Digitale Vergunning afgerond en wordt gestart met de uitrol over de Zuid-Hollandse omgevingsdiensten.

Ook is gewerkt aan bescherming en benutting van de kwaliteiten van het bodem- en grondwatersysteem, zodat er geen bodemverontreinigingen meer zijn die leiden tot onaanvaardbare humane risico's, ecologische risico's en verspreidingsrisico’s. De tweede voortgangsrapportage van het ontwikkelprogramma Gezond en Veilig is vastgesteld. Hierin is uitgebreid beschreven wat de resultaten van het programma zijn.

De provincie heeft buiten zijn en bewegen van onze inwoners, zowel om te ontspannen als om fysiek actief te zijn gefaciliteerd en gestimuleerd. De recreatievoorzieningen in Zuid-Holland zijn onderhouden en de kwaliteit van de voorzieningen is toegenomen. Hierdoor is het groen op een aantrekkelijke manier beter bereikbaar (juist ook vanuit de stad) en het landschap beter beleefbaar, zowel op en vanaf het water als over land. Met het oog op een aantrekkelijke overgang van stedelijk naar landelijk gebied is ook de aansluiting tussen de verschillende groenblauwe netwerken verbeterd. Door extra subsidiemiddelen beschikbaar te stellen heeft de provincie geholpen de gevolgen op te vangen van het toenemende gebruik van en de druk op recreatieve voorzieningen. Met het recreatieperspectief 2030 heeft de provincie samen met de partners een toekomstbeeld opgesteld voor de ontwikkeling van de recreatieve functies in Zuid-Holland

Het klimaat verandert fors. In de vorm van actuele analyses van IPCC en KNMI hebben wij in het afgelopen jaar opnieuw wetenschappelijke signalen ontvangen dat de impact daarvan met rasse schreden op Zuid-Holland afkomt. Extremer weer (neerslag, droogte, hitte) en toenemende overstromingsrisico’s hebben nu al forse impact op onze dichtbevolkte en economisch belangrijke provincie. De droogte afgelopen zomer zorgde voor beperkingen voor de binnenvaart door te lage rivierstanden. Drinkwaterbedrijven waarschuwen voor toekomstige tekorten van drinkwater. Toekomstige zeespiegelstijging en voortgaande bodemdaling beïnvloeden in belangrijke mate ons ruimtelijke perspectief voor de toekomst. Inzetten op klimaatadaptatie is daarmee opnieuw urgenter geworden.
Met het programma Weerkrachtig Zuid-Holland heeft provincie Zuid-Holland in het afgelopen jaar de toon gezet op het gebied van klimaatadaptatie en de toegevoegde waarde van provincies op dit beleidsveld. Met het programma heeft Zuid-Holland een landelijke voortrekkersrol vervuld in het onderzoek van de kwetsbaarheden van klimaatverandering op diverse beleidsvelden. Handelingsperspectieven en betaalbaarheid zijn onderzocht, samenwerkingsnetwerken gevormd, instrumentarium ontwikkeld en beleid vastgelegd. Klimaatadaptatie als doorsnijdend thema voor alle ambities in deze begroting heeft daarmee concretere invulling gekregen.

We zijn een kennisintensieve organisatie, waar vakmensen hun werk doen en waarde toevoegen aan complexe maatschappelijke opgaven. Binnen onze organisatie werken daarom mensen met diverse achtergronden en expertises. Zuid-Holland is een regenboogprovincie. Wij zijn een diverse en inclusieve organisatie. Racisme, antisemitisme, discriminatie en uitsluiting worden niet getolereerd. Instroom van jonge medewerkers, doorstroom en behoud van kennis en ervaring in de organisatie vinden we belangrijk. We zetten in op talent. We lopen bij het aanbieden van participatiebanen voorop.

De Zuid-Hollandse organisatie zet samen met haar werknemers in op het vergroten van de slagkracht van de provinciale organisatie. We zetten in op een doelgerichte en kostenbewuste organisatie. Het is belangrijk dat we in onze eigen organisatie voldoende kennis en capaciteit hebben om onze taken uit te voeren. We grijpen niet te snel naar tijdelijke teams en contracten, maar erkennen dat een flexibele schil nodig is. Zeker voor bijzonder gespecialiseerde kennis blijft inhuur noodzakelijk. We werken steeds meer opgavegericht en integraal en daarmee werken we aan één uitvoeringsagenda. De Omgevingswet biedt goede mogelijkheden om dit verder te ontwikkelen.

Digitalisering verandert fundamenteel de wijze waarop onze samenleving functioneert en daarmee de wijze waarop wij onze provinciale doelen realiseren. Digitalisering uit zich ook in wetgeving. Er komt veel (nieuwe) wetgeving met digitale componenten af op de provincie. Deze raken veel interne werkprocessen en externe communicatie. Het is zodoende van directe invloed op vele beleidsdomeinen en disciplines binnen de provincie.  Nieuwe processen, nieuwe mogelijkheden en nieuwe samenwerkingen ontstaan door intensief gebruik van data en snel veranderde technologische mogelijkheden. In de organisatie wordt data gedreven werken steeds meer onderdeel van het reguliere werk. Wij zien duurzame informatievoorziening en digitalisering als middelen om onze ambities als provincie te bereiken, waarbij inwoners en samenleving centraal staan. Digitalisering en informatie raakt namelijk elke taak die de provincie uitvoert en elke opgave waaraan zij werkt, zeker in de uitvoeringsfase.

Onze werkwijze kenmerkt zich door de volgende uitgangspunten:

1. ‘Practice what you preach’. Wat de provincie vertelt aan anderen voert zij in haar eigen organisatie ook door;
2. Opgavegericht werken en het inzetten van strategische personeelsplanning;
3. Leren en professionaliseren. Als organisatie leren we voortdurend, maken we meer participatie mogelijk, en werken we aan inclusiviteit en digitaalvaardigheid;
4. Wij stellen ons op als proeftuin en ‘launching customer’. De provincie verwerkt leerervaringen vervolgens in beleid en projecten;

Alle bedrijfsvoeringsdisciplines zijn betrokken bij de realisatie van de opgaven.

We hebben gewerkt aan het bereiken van:

• Natuurwaarden in het Natuurnetwerk Nederland (NNN) blijven voldoen aan de ambitie uit het natuurbeheerplan.
• Het Natuurnetwerk in Zuid-Holland is in 2027 compleet, inclusief de ecologische verbindingen.
• Een gunstige staat van instandhouding van Natura 2000 en aangewezen soorten.

De rijkdom aan planten en dieren, de biodiversiteit, is een van de belangrijkste graadmeters van de kwaliteit van de natuur. En die is de afgelopen decennia ook in Zuid-Holland fors afgenomen. Dat vraagt om een omslag in ons denken en werken: we werken aan een natuurinclusieve samenleving.

Het natuurbeleid van de provincie Zuid-Holland is erop gericht een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving te maken, waarbij natuur en economie in balans zijn. We werken daarom aan een robuust geheel van aaneengesloten natuurgebieden die tegen een stootje kunnen doordat de ecosystemen op orde zijn. Daarvoor investeren we in goed natuurbeheer en natuurgebieden vergroten en met elkaar verbinden. Bij de inrichting en het beheer van de natuurgebieden worden andere doelen goed meegenomen, zoals bodemdaling tegengaan, regenwater opvangen en vasthouden, de waterkwaliteit verhogen en zorgen voor recreatiemogelijkheden. We doen dat gebiedsgericht en in nauwe samenwerking met de lokale en regionale partners. Met onze inzet op Nationale Parken dragen we actief bij aan de beleving van en educatie over de Natuurgebieden.

Tegelijk is ook buiten de beschermde natuur ingezet op een goede leefomgeving van planten en dieren. Ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden; vitale leefgebieden houden zich immers niet aan de grenzen van al dan niet ruimtelijk beschermde natuur. Schoon en voldoende water, negatieve externe invloeden zoals stikstof en
CO₂ terugdringen en voldoende plek voor voedsel en voortplanting zijn ook buiten de beschermde natuurgebieden van belang. Om dit te bereiken werkt de provincie samen met andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties aan een mooi Zuid-Holland met veel groen en water dicht bij huis.
We zetten in op biodiversiteit vergroten door leefgebieden te verbeteren van de 40 indicatorsoorten (icoonsoorten) voor de biodiversiteit. Verder door uitbreiding en versterking van bos via ons Bos en Bomenbeleid. Met een onderdeel soortenbescherming in het Omgevingsbeleid en uitvoering vanhet actieplan Boerenlandvogels. En tot slot met de ontwikkeling van een Zuid-Hollandse agenda Natuurinclusief.
Het streven is een gezond evenwicht in dieren- en plantenpopulaties, waarbij de belangen van natuur en samenleving zorgvuldig worden afgewogen. Waar nodig zijn maatregelen getroffen, bijvoorbeeld om van flora en fauna, openbare veiligheid en volksgezondheid te beschermen, (landbouw)schade te beperken of andere wettelijke belangen.

Voor een groot deel van het nog te realiseren NNN zijn de gronden beschikbaar gekomen en start de realisatiefase. Voor meer dan 2.000 ha zijn de concrete inrichtingsplannen gemaakt en is gestart met aanvragen van vergunningen en inhuren van aannemers. De daadwerkelijke uitvoering van de inrichtingsmaatregelen vindt gefaseerd plaats in 2023 tot en met 2027. Voor de laatste hectares zijn de gronden echter nog niet beschikbaar. Conform het door PS vastgestelde Handelingskader NNN is in 2022 het subsidie-instrumentarium voor zelfrealisatie verruimd, is de beheervergoeding verhoogd en werken we met een meer actieve verwervingsstrategie, waarbij volledige schadeloosstelling geboden kan worden bij grondverwerving. Als ultieme consequentie kan daarbij onteigening ingezet worden. Een instrument dat helemaal onderin de instrumentenkoffer zit, maar wel nodig kan zijn voor de laatste cruciale hectares.

Wat betreft de gewenste hoge natuurkwaliteit in de natuurgebieden zien we nu het volgende beeld. Van het totale areaal van circa 40.000 ha is nu circa13.000 ha beoordeeld. In totaal scoorde 59% daarvan ‘hoog’, 38% ‘midden’ en 3% ’laag’. Als we inzoomen op de Natura 2000 doelen dan zien we dat 26% van het oppervlak met Natura 2000-habitattype doelstellingen een goede kwaliteit heeft. Voor de Natura 2000-soorten scoort 38% goed.
Er is een sterke relatie tussen de natuurdoelen behalen en de stikstofproblematiek oplossen. Een te hoge neerslag van stikstof heeft namelijk gezorgd voor een slechte kwaliteit van de natuur. De uitstoot van stikstof moet omlaag om de natuurdoelen te kunnen halen. En de Natura 2000-instandhoudingsdoelen realiseren is randvoorwaarde om economische ontwikkelingsruimte te kunnen bieden. Dit komt bij elkaar in het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). We zien dat het NPLG zorgt voor nog meer urgentie om het ecologische systeem op orde te brengen. Er is daarbij een grote samenhang en overlap met de andere urgente opgaven voor klimaat, water, stikstofreductie en de transitie naar een natuurinclusievere landbouw. In samenhang daarmee werken we de integrale natuuropgave uit voor de NPLG-regio's Daarvoor hebben we in 2022 onder andere prioriteit gegeven aan het opstellen van natuurdoelanalyses voor de Natura 2000-gebieden.

Een duurzaam toekomstperspectief voor de agrarische sector is een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle transitie van het landelijk gebied. Om dat te bereiken moet het anders. Want in de huidige vorm is de landbouw niet volhoudbaar. Perspectief betekent voor ons een volhoudbaar bedrijf op de lange termijn, binnen de grenzen van water en bodem in gebieden en binnen de kaders die de overheid daaraan stelt.
De landbouw teelt daarbij gezond, duurzaam en betaalbaar voedsel voor iedereen en blijft de belangrijkste beheerder van het landschap. De opgaven vanuit het Nationale Programma Landelijk Gebied (NPLG) hebben veel effect op de landbouwsector in Zuid-Holland. De landbouw is hierin drager van probleem én oplossing. De druk op de landbouw en de sociale impact van de transitie in het landelijk gebied is in het afgelopen jaar dus alleen maar toegenomen.

In deze maatschappelijke dynamiek hebben wij ingezet op een toekomstbestendige duurzame landbouw waarin economie en ecologie goed met elkaar in balans zijn en waarbij de agrarische sector in Zuid-Holland bijdraagt aan gezond voedsel, schoon water, meer ruimte voor biodiversiteit, stikstofreductie, het weerbaar maken van bodem en een gezonde en klimaatbestendige leefomgeving.

Het Regionaal waterprogramma 2022-2027 is vastgesteld op 9 maart 2022. Dit bevat het waterbeleid van de provincie, waaronder de beleidskeuzes en maatregelen voor behoud en verbetering van de waterkwaliteit en waterbeschikbaarheid. De Zuid-Hollandse Omgevingsverordening is vastgesteld met daarin nieuwe regels voor het grondwaterkwaliteitsbeheer. Hierin zijn de juridische en beleidsmatige kaders voor water in het Omgevingsbeleid geborgd.  Dit zijn belangrijke kaders voor de uitwerking van het Nationaal Programma Landelijk Gebied en het programma ‘Bodem en Water Sturend’.
Waterkwaliteit, waterbeschikbaarheid en waterveiligheid zijn randvoorwaarden voor de grote maatschappelijk opgaven om Zuid-Holland leefbaar te houden. Keuzes en veranderingen in landbouw, natuur, woningbouw, energie en drinkwatervoorziening hebben ruimtelijke consequenties.

In 2022 is in de routekaart Kader Richtlijn Water (KRW)  de provinciale inzet om de waterkwaliteit te verbeteren verder uitgewerkt, in nauwe samenwerking met andere partijen. In de routekaart staat het aanvullende pakket van maatregelen om het ecologische doel in 2027 te behalen.

Mede op initiatief van Zuid-Holland heeft een externe partij een bovenregionaal onderzoek uitgevoerd naar extreme neerslag in Zuid-Holland. Het rapport ‘Casestudie Zuid-Holland: 'Analyse grootschalige wateroverlast' is in januari 2023 opgeleverd. Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met de provincie Zuid-Holland, de Zuid-Hollandse waterschappen, veiligheidsregio’s en de gemeenten Rotterdam en Dordrecht.

Samen met onze partners in de zoetwaterregio West-Nederland (3 provincies, 6 waterschappen) is een zoetwaterstrategie en maatregelenpakket vastgelegd in het Deltaplan Zoetwater 2022-2027. Provincie Zuid-Holland heeft als coördinator van de zoetwaterregio West-Nederland een belangrijke verbindende en faciliterende rol gespeeld.

De Subsidieregeling Groen is uitgebreid met een paragraaf waterkwaliteit en zwemwaterkwaliteit, om onderzoek verder te stimuleren.

In opdracht van Provinciale Staten is het symposium ‘In de spiegel van het water’ georganiseerd voor bestuurders van overheden en andere relaties. Het project voor vernieuwing van de (grondwater)meetlocaties is afgerond. De provincie heeft voor twee dijkversterkingsplannen de procedure gecoördineerd.

Door de coronapandemie werd er met name aan het begin van 2022 nog minder gereisd. Daarna is de mobiliteit  en de spitsdrukte weer toegenomen tot een vergelijkbaar niveau als in 2019. In het openbaar vervoer is ook een stijging te zien, deze verloopt echter langzamer dan bij de auto. Het aantal reizigers is nog niet op het niveau van 2019. Om het openbaar vervoer draaiend te houden, gebruikten vervoerders een beschikbaarheidsvergoeding over heel 2022. Toch hebben vervoerders moeten inspelen op de veranderende vraag. Soms zijn de frequenties verhoogd, soms is een andere invulling is gegeven aan een lijn.

Om de mobiliteitsgroei op te vangen en ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken zijn diverse projecten voorbereid en uitgevoerd. Ook zijn afspraken gemaakt met Rijk en regionale partijen over toekomstige investeringen voor verstedelijking.

Voor efficiënt goederenvervoer zijn we een samenwerkingspartner geweest voor (inter)nationale partijen waarbij we duurzame scheepvaart en een verandering van vervoerwijze (‘modal shift’) van weg naar binnenvaart en spoor hebben gestimuleerd.

In 2022 hebben we ons ook met diverse partners ingezet voor digitalisering en automatisering van de mobiliteit(‘Smart Mobility’) en afspraken gemaakt over standaardisatie, verzameling en ontsluiting van mobiliteitsdata. Daarnaast is data gebruikt om applicaties te ontwikkelen om de doorstroming te verbeteren. Samen met Rotterdam en Den Haag bereiden we een nieuw netwerkmanagementsysteem voor.

Samen met Rijkswaterstaat en gemeenten hebben we op landelijk niveau krachten gebundeld. Zo hebben we de verschillende Smart Mobility onderwerpen in de regio geborgd en afspraken gemaakt over onderwerpen als standaardisatie en organisatie.

(Beleids-)keuzen die hieronder vallen:

• Goed functionerende provinciale infrastructuur;
• Toekomstbestendige infrastructuur;

Het is onze wettelijke plicht om de provinciale wegen, vaarwegen, bruggen en sluizen in Zuid-Holland te beheren en te onderhouden. Ook in 2022 hebben we  gewerkt aan goede beschikbaarheid van de provinciale infrastructuur. Dit deden we door met schouwrondes en inspecties de technische staat te monitoren en de  informatie te gebruiken om het noodzakelijke onderhoud doelmatig te plannen en uit te voeren. Daarnaast houden medewerkers van de provincie toezicht op een juist gebruik van de infrastructuur en treden zo nodig handhavend op. Met een gecoördineerde aanpak beperken we waar mogelijk de impact van incidenten op de doorstroming. Beweegbare bruggen bedienen we met oog voor de belangen van zowel weggebruiker als vaarweggebruiker. Ook werken we steeds aan innovatieve, digitale oplossingen om de provinciale infrastructuur goed te laten werken, zoals apps voor diverse inspecties.
Een goede samenwerking met externe partijen als ingenieursbureaus en aannemers is cruciaal voor de prestaties. Daarom steken we veel energie in marktconsultaties en evaluaties. Bij aanbestedingen zoeken we ook altijd het meest passende contract bij het werk. Het twee-fasecontract bij het planmatig onderhoud van beweegbare kunstwerken is daar een voorbeeld van. In de Beleidsprestatie 2-2-1 werken we  een aantal onderwerpen nader uit. In de paragraaf onderhoud kapitaalgoederen geven we  inzicht in de technische staat van het areaal.

Waar dit haalbaar, betaalbaar en voldoende betrouwbaar was, hebben we stappen gezet om duurzaamheidsthema’s verder te borgen in ons beheer en onderhoud en zo bij te dragen aan een toekomstbestendige infrastructuur. Zie voor meer informatie ’Wat hebben we hiervoor gedaan’, Beleidsprestatie 2-2-2.

We hebben gezorgd dat de inrichting van onze infrastructuur veiliger is gemaakt. Dat was mogelijk door de uitvoering van provinciale projecten en mee te werken aan projecten van andere wegbeheerders. Ook hebben we via het ROV-ZH lesprogramma’s aangeboden over verkeersveilig gedrag voor verschillende weggebruikers. Op het gebied van (verkeers)handhaving hebben we de samenwerking met relevante partijen zoals politie en Openbaar Ministerie geïntensiveerd.

Daarnaast heeft de provincie gewerkt aan verduurzaming van mobiliteit met de invoering van zero-emissie boten voor het personenvervoer over water tussen Rotterdam en Drechtsteden.
We hebben de binnenvaart verder verduurzaamd en ondersteunen gemeenten en regio’s bij de laadinfrastructuur en regionale mobiliteitsplannen.